LED's inzetten voor groeipuntbelichting
Op 1 september 2014 is in de Futagrow afdeling van Demokwekerij Westland het project 'Systeeminnovatie Futagrow voor een duurzame belichte groenteteelt' gestart. In dit onderzoek met tomaat wordt gezocht naar mogelijkheden om energie te besparen door de lichtbenutting van het gewas te optimaliseren. In de komende maanden zullen de verschillende onderdelen van het onderzoek worden uitgelicht in artikelen op deze weblog van Energiek2020 en wordt u op de hoogte gehouden van de voortgang van het onderzoek.
In het eerste deel is de aanleiding en opzet van de proef toegelicht. In het tweede deel gaat Joël van Staalduinen van Inno-Ago in op op het effect van tussenlicht in Futagrow.
"In de vorige winter is een sterk effect van het tussenlicht waargenomen, echter werkte deze niet in het voordeel. Het tussenlicht hing aan de goot van het jonge gewas en belichte het oude gewas. Het oude gewas rijpte af volgens planning, maar het jonge gewas raakte uit balans. Na onderzoek bleek de temperatuur van de LED-balk een 'groeibuis effect' te hebben op het jonge gewas. De LED-balk hing bij de wortels van het jonge gewas en zorgde ervoor dat de eerste drie trossen van het jonge gewas te snel ontwikkelden en de jonge plant uit balans raakte. De eerste vruchten waren een week eerder oogstbaar, maar in de buik van het gewas verloren we vruchtgewicht. Hieruit is geconcludeerd dat het tussenlicht een sterk effect kan hebben, maar de positie van het tussenlicht niet goed was.
Groeipuntbelichting
Om het ongewenste effect van het tussenlicht in ons voordeel te buigen is de LED-balk in deze belichtingsperiode op een geheel nieuwe wijze ingezet. In de 'opgroeifase' wordt de LED-balk ingezet als 'groeipunt belichting', wat inhoudt dat deze licht en warmte afgeeft vlak onder de kop van het gewas. Iedere goot heeft een LED-balk tussen de ‘V’ van het gewas, welke in hoogte verstelbaar is en de groei van het gewas volgt. In de afrijpingsfase hangt de LED-balk bij de buik van het gewas en fungeert het als ‘normaal’ tussenlicht.
Omdat het jonge en het oude gewas een eigen LED-balk hebben, kunnen we precies daar licht en warmte brengen waar het op dat moment van de teelt nodig is. Het uitschakelen van een deel van het tussenlicht, samen met de mogelijkheid om licht van boven over het jonge en oude gewas te verdelen door met de goothoogtes te spelen, zorgt ervoor dat we geen licht verspillen door suboptimale inzet.
Doordat de ledbalk warmte afgeeft nabij de kop van het gewas, verwachten we ook een oplossing te hebben voor de lagere hoeveelheid stralingswarmte op de kop van het gewas. De LED-belichting van boven geeft immers geen stralingswarmte af.
Energiebesparing
We verwachten dat de jonge plant in de eerste drie weken na planten nog voldoende heeft aan het lagere lichtniveau van boven. Drie weken na planten gaat de LED-balk aan en deze blijft branden tot er nog maar 3 trossen aan de plant hangen. Dan kan het tussenlicht uit en rijpen de laatste vruchten verder af met het beperkte licht van boven. Op deze wijze kan het tussenlicht gedurende 6 van de 18 weken uit."
Dit project wordt gefinancierd vanuit het programma Kas als Energiebron, het innovatie- en actieprogramma van LTO Glaskracht Nederland en het ministerie van Economische Zaken (EZ) en door bijdragen van private partijen: Demokwekerij Westland, Prominent, RijkZwaan, Triomaas, Van Iperen, Jiffy, NoordamPlants, Philips, Lemnis Lighting, Hortilux, Hageluniefonds en Rabobank innovatie fonds.
