Phalaenopis telen met minder licht?
In september komt het eindrapport uit van een langlopend belichtingsonderzoek aan Phalaenopsis. De resultaten bieden concrete handvaten tot energiebesparing, omdat méér belichting lang niet altijd zinvol blijkt. Ook blijkt licht in de vroege ochtend en late middag heel slecht benut te worden.
Phalaenopsis wordt fors belicht. Van het totale areaal potplanten neemt Phalaenopsis 17% in (2012). Daarentegen verbruikt Phalaenopsis bijna de helft van de elektra voor belichting van het totale areaal bloeiende potplanten (LEI, 2013). Phalaenopsis is een CAM-plant die niet overdag, maar 's nachts CO2 opneemt, en ook vroeg in de ochtend en laat in de middag. Een heel andere fotosynthese-strategie dan de meeste andere planten dus. Daarom is er bij Phalaenopsis relatief nog weinig bekend over de benutting van licht en CO2.
Vanaf november 2013 zijn de onderzoekers van Plant Lighting BV en Plant Dynamics BV bezig aan een onderzoek in klimaatkamer units. Het doel is om te ontrafelen hoe licht zo efficiënt mogelijk ingezet kan worden in de Phalaenopsis-teelt. Planten zijn opgekweekt onder geconditioneerde omstandigheden bij een reeks verschillende lichtsommen. Er is intensief fotosynthese gemeten om de etmaalpatronen van CO2 opname en lichtverwerking door de bladeren vast te leggen.
Aanleidingen tot besparing
De resultaten geven concrete aanleiding tot besparing: in de opkweek is de maximale lichtsom die nog meerproductie geeft 7 mol/m2 per dag, of iets meer bij een verticale bladstand. Opvallend was dat het geven van een hogere lichtsom in de afkweek dan in de opkweek er niet toe leidt dat bladeren meer assimilaten produceren. Dit terwijl de praktijk fors meer belicht in de afkweek. Dit roept de vraag op of het voordeel van de extra belichting in de afkweek vooral door de lampwarmte komt, en of dat niet beter anders kan. Bovengenoemde inzichten over het functioneren van Phalaenopsis kunnen concreet helpen om de doelen van financier "Kas als Energiebron" te behalen.
Verder is er een verassend inzicht naar voren gekomen dat een kans biedt tot nog verder gaande besparing, zonder daarvoor productie te hoeven inleveren. Het lijkt erop dat het wel belangrijk is om vroeg in de ochtend en in de namiddag te belichten, maar dat de lichtintensiteit er minder toe doet. Plant Lighting en Plant Lighting en Plant Dynamics hopen hier duidelijkheid over te kunnen geven. Hiertoe wordt een aanvraag voor vervolgonderzoek voorbereid.
Dit project is gefinancierd vanuit het programma Kas als Energiebron, het innovatie- en actieprogramma van LTO Glaskracht Nederland en het ministerie van Economische Zaken (EZ).
