Tomaat gedijt bij lage nachtverdamping

Feije de Zwart van Wageningen UR Glastuinbouw

"Het gasverbruik van een onbelichte groenteteelt wordt bepaald door de isolatiegraad van de kas, de verdamping en vochtbeheersing en de CO2-dosering uit rookgassen. In een gebied waar industriële CO2 wordt geleverd, zoals OCAP CO2 op het IDC-energie  in Bleiswijk, is het niet nodig om gas voor CO2 dosering te verbranden en de warmte daarvan zoals in de zomer vaak het geval is via een minimumbuis af te voeren. Daarnaast zorgt de hoge isolatiegraad van de kas, door de toepassing van gecoat dubbel glas, een goed scherm en een ontvochtigingsinstallatie met warmteterugwinning voor een heel lage warmtevraag. Bovengenoemde factoren maakten dat het gasverbruik van de Venlow Energy kas in voorgaande jaren op zo’n 15 m³ per m² per jaar uitkwam. Dit is natuurlijk heel laag voor een tomatenteelt die meer dan 70 kg (Komeett) per m² per jaar produceert, maar toch nog ver af van energieneutraal, de ambitie die in het onderzoekprogramma Kas Als Energiebron is gesteld.

Natuurlijk zal een nóg betere isolatie van de kas de warmtevraag verder kunnen verlagen, maar analyse van de gegevens liet zien dat bij dit soort goed geïsoleerde kassen het vooral de verdamping is die voor de resterende warmtevraag zorgt. Immers, elke liter water die verdampt kost per definitie 0.08 m³ aardgas equivalenten aan energie en ten tijde dat de verwarming aan staat betekent iedere liter die de plant dan minder verdampt direct een verlaging van de warmtevraag met 0.08 m³ aardgas. In de praktijk is dit zelfs nog meer, want om het verdampte water af te voeren gaan de ramen op een kiertje en/of moet de buitenlucht aanzuiging aan. Verlaging van de verdamping van het gewas is dus een mes dat aan twee kanten snijdt. Het verlaagt de verwarmingsbehoefte voor de verdamping en het verlaagt de energiebehoefte voor de ontvochtiging. Dit speelt overigens alleen ’s nachts. Overdag wordt de verdamping door de zon aangedreven en kost het dus geen energie.

Vanwege de bovengenoemde feiten is in het dit jaar getracht de nachtelijke verdamping in de Venlow Energy kas te verlagen. Dit is goed gelukt. Waar het gewas afgelopen jaar in de eerste 6 maanden van de teelt ruim 130 liter water gedurende de nacht en/of tijdens stoken verdampte is dat dit jaar in dezelfde periode 90 liter water per m². Ondertussen groeit het gewas minstens zo goed als in andere jaren. Er is inmiddels 44 kg per m² geoogst. De vermindering van de verdamping is gerealiseerd door de luchtvochtigheid ’s nachts hoog op te laten lopen. Pas als deze onder een verzadigingsdeficit van 1 gr/m³ zakt wordt de ontvochtiging ingeschakeld.De gasmeter staat op dit moment nog onder de 7 m³/m² (9 januari ‑ 15 augustus) en dat is 65% minder dan de groep referentietuinders, die in dezelfde periode rond de 19 m³ hebben gebruikt en dat is ook al een zeer laag verbruik."

Dit project wordt gefinancierd vanuit het programma Kas als Energiebron, het innovatie- en actieprogramma van LTO Glaskracht Nederland en het  ministerie van Economische Zaken (EZ).

Meer nieuws