Vertrouwen belangrijkste kritische succesfactor bij inzet autonome CO2-sturingstool
Meer grip op CO2-dosering én op de kosten voor deze productiefactor, Dat is het doel van de online tool ‘CO2 Optimaal powered by OCAP’. Diverse telers experimenteerden afgelopen jaar met de tool. Met succes, maar er kwamen ook verbeterpunten aan het licht. Zo blijkt een autonome werking – middels een koppeling met de klimaatcomputer - cruciaal om de CO2-dosering te optimaliseren en de tool tot een succes te maken. Ontwikkelaar B-Mex hoopt de autonome sturingstool begin juni te introduceren, waarna zo’n veertig telers ermee gaan testen.
CO2 is essentieel voor de gewasgroei. Maar de beschikbaarheid staat de laatste jaren onder druk, ook stegen de prijzen voor CO2. Het is dus belangrijker dan ooit om zo efficiënt mogelijk te doseren. “De juiste CO2-dosering hangt af van een breed scala aan factoren”, zegt Jeroen Boonekamp van B-Mex. Dit bedrijf is gespecialiseerd in het praktisch ontsluiten van rekenmodellen voor de glastuinbouw. “Onder meer de hoeveelheid licht in de kas, de raamstand en de luchtuitwisseling met buiten spelen mee. En het allerbelangrijkste is het antwoord op de vraag hoeveel extra productie je kunt realiseren door de inzet van CO2. En weegt die meerproductie op tegen de extra kosten die je maakt?”
Bepalen van optimale dosering
Om telers hier meer inzicht in te geven en te helpen efficiënter CO2 te doseren, startte B-Mex twee jaar geleden met de ontwikkeling van een online adviestool. Het onderzoek wordt gefinancierd door Stichting KijK, in het kader van het programma Kas als Energiebron. “De tool voor OCAP-klanten, genaamd OCAP Optimaal, vormde hierbij de basis”, zegt Boonekamp. “Uiteindelijk resulteerde dit in de online adviestool ‘CO2 Optimaal powered by OCAP’, kortweg CO2 Optimaal. Daarmee kunnen we terugkijken en de optimale CO2-dosering over de afgelopen periode bepalen. Ook doen we een voorspelling voor de volgende dag. De optimale CO2-dosering voor de dag erna bepalen we op basis van de stralingsverwachting, hoe de teler omgaat met de raamstanden, et cetera. Daarnaast nemen we de kostprijs van de CO2 en de opbrengstprijs van het product hierin mee. Speciale modellen geven inzicht in hoeveel extra productie een bepaalde CO2-dosering oplevert. En of het die investering waard is.”
Praktijktesten
Zes telers uit de betrokken BCO experimenteerden vorig jaar zomer met de tool. De ondernemers ontvingen iedere dag een mail met een terugblik op de CO2-inzet gedurende de afgelopen dag. Daarnaast kregen ze een doseringsadvies voor de dag erna. “Op verzoek van de ondernemers voegden we ook nog een optie toe. Naast het maximaliseren van de opbrengst via de CO2-inzet kan een teler er nu ook voor kiezen om precies die hoeveelheid te doseren die nodig is om een bepaalde productie te behalen. Je gaat dan dus voor een strategie van minimalisatie in plaats van maximalisatie.”
De CO2-dosering die de tool adviseert, verschilt in beide strategieën sterk gedurende de dag. Soms moet deze zelfs ieder uur worden aangepast. “Dat bleek praktisch lastig uitvoerbaar. Een teler zou dan ieder uur de instellingen van hun klimaatcomputer moeten aanpassen. Dat vergt enorm veel tijd. En dat terwijl we ondernemers juist willen ontzorgen met deze tool.”
Overname CO2-sturing
Om het geschetste probleem te tackelen, werkt B-Mex nu aan een koppeling tussen de online tool en de klimaatcomputer. “Hierdoor wordt de optimale CO2-dosering die de tool voor een bepaald moment berekent automatisch doorgegeven aan de klimaatcomputer. We gaan dan dus van een online adviestool naar een autonome sturingstool voor efficiënte CO2-dosering. Dit is een must om de tool breed te kunnen inzetten en tot een succes te maken. Telers hoeven dan immers niet meer zelf de instellingen voor CO2-dosering in hun computer aan te passen, de tool neemt de CO2-sturing over.”
Boonekamp verwacht dat het autonoom maken van de tool begin juni is afgerond. Dan gaan enkele bedrijven testen met deze versie. Gedurende de zomer wordt dit aantal opgeschroefd naar veertig. “Op die manier willen we stap voor stap inzicht krijgen in de werking en in eventuele kinderziekten. In 2025 moet de tool volledig autonoom en probleemloos draaien bij de aangesloten bedrijven.”
Vertrouwen is cruciaal
Technisch gezien voorziet B-Mex geen grote problemen bij het autonoom maken van de tool. “Technisch is dit prima mogelijk. Het meest spannende is of telers straks durven te vertrouwen op de tool, hun CO2-dosering daadwerkelijk hieraan over durven te laten. Dat zal niet altijd makkelijk zijn, zeker als de doseringen die de tool voorstelt afwijkt van hun eigen inschattingen. Kortom: het vertrouwen van telers is de belangrijkste voorwaarde om de autonome CO2-sturingstool tot een succes te maken.”
Boonekamp benadrukt dat het gebruik van het instrument ondernemers veel kan gaan opleveren. “Als het straks naar behoren werkt, hoeven ze zich geen zorgen meer te maken over en geen tijd meer te steken in hun CO2-dosering. De tool zorgt ervoor dat je altijd efficiënt doseert en nergens geld laat liggen of weggooit. Ook biedt deze mogelijkheden voor emissiebeperking.”
