Warmtepomp cruciaal voor verduurzaming en kostenbeheersing
De kosten voor warmteopwekking uit aardgas nemen tot 2030 en 2035 sterk toe, onder andere vanwege de hogere energiebelasting. Met warmtepompen kunnen telers de kostenstijging beperken. Deze apparaten kunnen met één deel elektriciteit vier delen warmte opwekken. Dankzij dit hefboomeffect is de terugverdientijd relatief kort. Energie-expert Bob Fennis stelt vast dat warmtepompen zeer geschikt zijn voor het invullen van de basislast.
In opdracht van Stichting Kennis in je Kas en Kas als Energiebron verkende BlueTerra de toepasbaarheid van warmtepompen binnen de glastuinbouw. Uit het rapport (handboek) dat in mei dit jaar uitkwam, blijkt dat deze een sleutelrol kunnen spelen in de transitie naar een fossielvrije, klimaatneutrale sector. In een workshop op de EnergiekEvents in Bleiswijk (juli) en Venlo (september) schetste energie-expert Bob Fennis het perspectief in een notendop en zette hij telers aan het rekenen.
Warmte 50 tot 100% duurder
Fennis deed dit aan de hand van drie bedrijfstypen: 2 ha met gasketel (licht verwarmd), 5 ha onbelichte teelt (bijvoorbeeld paprika) met wkk en ketel en 5 ha belichte teelt (tomaat) met wkk en ketel. Het bijbehorende gasverbruik werd gesteld op respectievelijk 140.000, 2,95 mln en 3,5 mln m3 per jaar. Op basis van de huidige gasprijzen en de kostenstijgingen van (voornamelijk) de energiebelasting, rekende de energie-expert voor dat warmte voor deze bedrijfstypen tussen 2025 en 2035 maar liefst 50 tot 100% duurder zal worden.
Integratie van warmtepompen in de energiehuishouding kan de kostenstijging aanzienlijk beperken. Deze apparaten zijn in verschillende vormen leverbaar en worden vaak gecombineerd met andere apparatuur en voorzieningen, zoals WKO voor korte en/of langere tijd en systemen voor luchtbehandeling, zowel zonder als met warmteterugwinning.
Afstemmen op invulling basislast
Voor het bedrijfstype 2 ha met ketel zijn alleen lucht/water-warmtepompen interessant, Ze zijn vanaf 2035, wanneer de kostenstijging voor dit bedrijfstype maximaal is, binnen vijf jaar terug te verdienen . Voor bedrijven met een grotere warmtevraag zonder belichting zijn warmtepompen in combinatie met WKO in aquifers interessanter. Grote bedrijven met zwaar verwarmde, belichte teelten zijn het beste af met geïntegreerde systemen op basis van warmtepompen, luchtbehandeling en warmte/koudebuffers voor korte en lange termijn.
In alle gevallen dienen de conceptkeuze en dimensionering te worden afgestemd op het invullen van de basislast. Daarvoor is een relatief kleine warmtepomp nodig, die bij een beperkte aansluitingscapaciteit veel draaiuren kan maken en zichzelf daardoor snel terugverdient. De incidentele piekvraag zal op andere wijze ingevuld moeten worden. Nu kan dat nog met de ketel of wkk, na het uitfaseren van aardgas zullen daar andere bronnen voor nodig zijn.
Rekenoefening
In de workshops liet Fennis uitgebreide rekenexercities zien voor de drie bedrijfstypen op basis van een lucht/water warmtepomp. In het dit voorjaar uitgebrachte handboek worden overigens ook andere cases doorgerekend en praktische handvatten aangereikt. Vervolgens vroeg hij de aanwezige telers om op basis van hun eigen bedrijfssituatie wat rekenoefeningen uit te voeren aan de hand van het gepresenteerde model. Zo konden zij een globale indruk krijgen van de kosten van hun gasverbruik in 2030 bij een ongewijzigde energiehuishouding en vaststellen wat de impact zou zijn van een op hun verbruikspatroon gedimensioneerde warmtepomp.
Verdere verdieping
“In praktijksituaties gaan we daar uiteraard veel dieper en gedetailleerder op in, maar dit soort vingeroefeningen laat zien dat er qua energiekosten veel op u afkomt en dat u daar actief in kunt sturen door slimme keuzes te maken”, hield hij de aanwezigen voor. “Wie zich in de mogelijkheden en beperkingen van warmtepompen wil verdiepen, zou ik twee dingen aan willen raden. De eerste is om kennis te nemen van ons handboek. Dat kunt u downloaden op de websites van Kas als Energiebron en van BlueTerra. Daarnaast is het goed om deel te nemen aan één van de workshops over dit onderwerp die vanaf dit najaar georganiseerd worden.”
Afbeelding: Voorbeeld buitenunit lucht/water warmtepomp 267 kW. Bron: Carrier
