CO2 gebruik moet efficiënter

Beschrijving

Doel:
Ontwikkelen van handvatten voor toekomstig lager CO2 gebruik in de praktijk door doorrekening van CO2-gebruik, verliezen en mogelijke kosten in paprika en chrysant. Dit project levert voor telers kennis en mogelijkheden op hoe zuiniger met CO2 om te gaan.

Projectomschrijving:
In de afgelopen jaren is de input van fossiele energie in de glastuinbouw gestaag gedaald door ontwikkelingen zoals Het Nieuwe Telen en het gebruik van aardwarmte. Daardoor neemt ook de beschikbare hoeveelheid CO2 als bijproduct van aardgas af, en moeten telers meer gebruik maken van alternatieve bronnen van CO2 (OCAP, zuivere CO2 inkopen). Daarmee wordt het efficiënt benutten van CO2 door het gewas en het minimaliseren van het verlies van CO2 nog belangrijker dan het al was. In voorgaande KAE onderzoeken bij tomaat (2012, 2020) en komkommer (dit jaar) is aangetoond dat er goed geteeld kan worden met soms de helft van de gebruikelijke CO2 dosering. Het probleem van lage beschikbaarheid van CO2 en grote ventilatieverliezen speelt alleen bij hoge instraling en grote raamstanden (vooral zomermaanden), en hier zal het onderzoek zich op moeten toespitsen. Voor verbreding van deze kennis naar andere gewassen als paprika en de sierteelt is nog onderzoek nodig wat de precieze reactie van het gewas op CO2 is en hoe de CO2-benutting efficiënter kan. Bij chrysant is daarbij mogelijk relevant dat er CO2 vrijkomt bij afbraak van organische stof in de bodem; dit kan in mindering gebracht worden op de dosering. Daarnaast moet de financiële afweging gemaakt worden tussen de baten (meer productie in zomer) en kosten van CO2. De vraag is of CO2-dosering in de zomer in de toekomst nog rendabel is en hoe de sector hier over denkt.

Het onderzoek bestaat uit de volgende werkpakketten:
WP1: Verzamelen kengetallen en modelinput
De CO2-problematiek speelt bij zowel vruchtgroenten als sierteelt. Aangezien er al KAE-onderzoek aan tomaat en komkommer is verricht is gekozen voor paprika om hiermee te verbreden naar een groot deel van de vruchtgroente sector. Voor verbreding naar de sierteelt wordt chrysant voorgesteld gelet op het grote areaal en het aspect bodem (zie verder). Om een solide scenario studie bij paprika en chrysant uit te voeren zal eerst de beschikbare informatie over deze teelten in relatie tot productie en inzet van CO2 worden verzameld. Daarnaast wordt gebruik gemaakt van voorgaand onderzoek naar CO2-optimalisatie over de dag en over het jaar (o.a. de CO2-proef tomaat en resultaten van het CO2-doseermodel OCAP Optimaal) en de haalbaarheid van toepassing hiervan in paprika en chrysant.

WP 2: Scenario studies
Speerpunt in de modelsimulaties is het verhogen van de CO₂ benutting door beperktere en slimmere dosering om ventilatieverliezen in de zomer te verminderen. Berekeningen worden uitgevoerd voor paprika en chrysant. De modelresultaten moeten leiden tot een aanzet voor een teeltconcept van de toekomst met een minimale CO2 dosering voor een rendabele teelt. Hiernaast wordt ook de rol van een hogere prijs voor CO2 in het financi-ele rendement van de teelt doorgerekend. Uit WP1 komen een aantal prijsprognoses en die worden in de scenario’s verwerkt, in combinatie met een aantal CO2-doseerstrate-gieën. De scenario’s worden vooraf afgestemd met een chrysant- en een paprika-teelt-voorlichter. Hierbij zijn er ook een aantal gewasspecifieke zaken zoals invloed van CO2 op de abortie bij paprika en in chrysant is de bodem een belangrijke bron van CO2. De resultaten generen een aantal teelt- en CO2-doseer strategieën, die discussiemateri-aal vormen voor de workshops in WP3.

WP 3: Workshops met telers in vruchtgroente en sierteelt
De resultaten van WP 1 en WP2 worden gebruikt om in afzonderlijke bijeenkomsten met paprika- dan wel chrysantentelers te bediscussiëren. De door telers benoemde knelpun-ten komen aan bod. De ambitie van dit werkpakket is dat er meer bewustwording onder telers komt voor de toekomstige uitdagingen, liefst zodanig dat de doorgerekende teelt strategieën als leidraad voor komende teelten worden gebruikt.

WP 4: Kennisoverdracht en communicatie en rapportage

Resultaten

Eerder onderzoek van Kas als Energiebron heeft aangetoond dat er goed geteeld kan worden met een lagere CO2-dosering dan nu gebruikelijk is. In dit betreffende onderzoek is specifiek aandacht besteed aan de tot nu toe vrij onbelichte CO2-problematiek bij chrysant en paprika. Zo is er kennis opgebouwd over de rol van CO2 in groei, productkwaliteit en over de efficiëntie van de CO2-inzet samen met de sector en dankzij studie van eerder onderzoek voor die gewassen. Met beschikbare data zijn de groeimodellen voor chrysant en paprika geijkt, om er vervolgens kansrijke strategieën voor efficiënt CO2-gebruik mee te voorspellen. Zo zijn de geijkte gewasmodellen voor chrysant en paprika, gekoppeld aan het kasklimaatmodel, is er een reeks scenario’s gesimuleerd om de verwachte groei, oogst, benodigde CO2 en verloren CO2 te berekenen. Enkele strategieën bieden een perspectief voor de praktijk om met verminderd CO2-gebruik en -verlies een redelijke gewasproductie te realiseren, waarbij wel voor ieder praktijkbedrijf maatwerk nodig is.